با کشور ارمنستان بیشتر آشنا شوید

کشور ارمنستان با 29800 کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی منطقه قفقاز و با کمی فاصله از سواحل جنوب شرقی دریای سیاه واقع شده و همچون کمربندی بین مرزهای ایران از یک سو و جمهوری های آذربایجان و گرجستان از سوی دیگر گسترده شده است.

این کشور از جنوب با ایران، از جنوب غربی با شهر نخجوان آذربایجان، از غرب با کشور ترکیه و از شمال با گرجستان و از شرق با جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد.

کشور ارمنستان کوهستانی است که در شمال فلات ایران، در غرب فلات ارمنستان و جنوب سلسله جبال قفقاز واقع شده است. ارتفاع میانگین کشور ارمنستان از سطح دریا 1800 متر است و تنها 10 درصد شهر های ارمنستان کمتر از 1000 متر ارتفاع دارند. بلندترین قله ارمنستان آراگاتس (Aragatz) است که در شمال غرب این جمهوری واقع است و 4090 متر ارتفاع دارد.

مهمترین دریاچه کشور ارمنستان دریاچه سوان (Sevan)، در شرق این کشور واقع شده است و نقش بسیار چشمگیری در اکوسیستم منطقه ایفا می کند و چون در ارتفاع 1924 متری از سطح دریا قرار گرفته است، یکی از مرتفع ترین دریاچه های آب شیرین بزرگ جهان است.

با توجه به کوهستانی بودن این کشور رودهای ارمنستان اکثرا کوتاه و دارای جریان بسیار سریع هستند. اکثر رودهای ارمنستان از طریق رود ارس یا رودهای کورا یا آخوریان به دریای خزر سرازیر می شوند.

مهمترین رود های ارمنستان عبارتند از رود کورا (Kura) که از گرجستان سرچشمه می گیرد و به خزر می ریزد، رود آخوریان (Akhurian) که در مرزهای ارمنستان با ترکیه قرار دارد، رود هرازدان (Hrazdan) که از شهر ایروان می گذرد، رود آرپا (Arpa) که به دریاچه سوان وصل می شود، رود وروتان (Vorotan) در جنوب این کشور. رودهای این کشور اگرچه می توانند به عنوان منبع خوبی برای تامین انرژی الکتریسته و آب مصرفی کشور به کار روند، ولی به واسطه وجود آبشارها، سرعت زیاد آب جاری و پهنای کم آنها قابل کشتیرانی ندارند.

شهر های ارمنستان

پایتخت ارمنستان شهر ایروان (Yerevan) است که بیش از یک سوم کل جمعیت کشور را تشکیل می دهد.

از دیگر شهر های مهم ارمنستان شهرهای گیومری (Gyumri) ، آبویان (Abovian) ، وانادزور (Vanadzor) ، اجمیادزین (Ejmiadzin) ، آشتاراک (Ashtarak) ، کاپان (Kapan) ، گوریس (Goris) ، آپاران (Aparan) ، آرتاشات (Artashat) ، هرازدان (Hrazdan) ، ایجوان (Ijevan) ، آماسیا (Amasia) ، مارالیک (Maralik) ، مارتونی (Martuni) ، ماسیس (Masis) ، الاوردی (Alaverdi) ، و وادنیس (Vardenis) را می توان نام برد.

جمعیت ارمنستان

هو اکنون جمعیت کشور ارمنستان 3.2 میلیون نفر است که یک سوم ان یعنی نزدیک به 1 میلیون نفر از آنها درشهر ایروان ساکن هستند. شمار کل جمعیت ارمنی ها جهان نزدیک به 9 میلیون نفر است که از این تعدا 5.7 میلیون نفر خارج از جمهوری ارمستان امروزی زندگی می کنند. از این نظر ارمنیان در شمار ملتهایی قرار می گیرند که بیشتر از نیمی از آنان خارج از سرزمین مادری زندگی می کنند. از نظر ترکیب قومی ارمنستان جمعیت یکپارچه دارد و بیش از 93 درصد از جمعیت این جمهوری را ارمنی ها تشکیل می دهند.

در باره دین کشور ارمنستان

اکثریت قریب به اتفاق مردم کشور ارمنستان پیرو کلیسای حواری ارمنی (Armenian Apostolic Church) هستند که نزد ایرانیان به کلیسای گریگوری شناخته می شود و کلیسای ملی ارامنیان محسوب می شود. کلیسای حواری ارمنی از اولین کلیساهای دنیای مسیحیت است و جزو کلیسای ارتدوکس شرقی به شمار می رود.

ارامنیان پیش از گرویدن به دین مسیحیت بت پرست بوده و بت های بیشماری را می پرستیدند از جمله آناهید.

پس از ظهور مسیحیت و از قرن اول میلادی نخستین پیام آوران مسیحیت وارد کشور ارمنستان شده و به تبلیغ این دین پرداختند. اولین مبلغان مسیحی در کشور ارمنستان تادئوس (Thaddeus) و بارتولومئوس (Bartholomew) از حواریون عیسی مسیح بودند. این افراد به دست حکام بت پرست کشور ارمنستان کشته شدند و بعد ها در مقتل آنها کلیساهایی ساخته شد. کلیسای تادئوس یا طاطاوس مقدس یا قره کلیسا واقع در شمال غرب شهر ماکو در ایران محل شهادت تادئوس می باشد

با این که از همان ابتدا و به ویژه آغاز قرن دوم میلادی به بعد عده ی از مردم کشور ارمنستان به دین مسیحیت گرویدند ولیکن تا پایان قرن سوم میلادی بت پرستی همچنان اصلی ترین مذهب حاکم بر کشور ارمنستان بود. در واقع مقدر بود که مسیحی کردن کشور ارمنستان توسط گریگور مقدس صورت گیرد. گریگور (Gregory) منسوب به خانواده اشکانیان و بنا به روایتی پسر همان مردی بود که به تحریک شاهان ساسانی، خسرو اول پادشاه کشور ارمنستان را کشته بود. گریگور و همه افراد خانواده اش در شهر کاپادوکیه (Cappadocia) واقع در شرق آسیای صغیر مقیم شدند و در آنجا بود که گریگور با آموزه های مسیحی آشنا گردید و مسیحی شد.

قبول دین مسیحی توسط ارامنیان دارای دو جنبه مهم می باشد. از یک سو گرویدن این ملت به مسیحیت نقطه عطف تاریخ کشور ارمنستان محسوب شده و در واقع تمامی تحولاتی که این ملت از ان پس شاهد بوده اند تا حد زیادی متاثر از این رویداد تاریخی بوده است. از سوی دیگر و از دیدگاه تاریخ مسیحیت نیز این رویداد اهمیت ویژه ای دارد چراکه ارامنیان نخستین ملتی هستند که در سال 301 میلادی مسیحیت را به عنوان دین رسمی کشور پذیرفتند. شایان ذکر است که گرویدن کنستانتین امپراتور روم به دین مسیح و قبول مسیحیت به عنوان دین رسمی امپراتوری روم در سال 313 میلادی صورت گرفت.
اولین کلیسای ارمنی توسط گریگور ملغب به گریگور روشنگر (Gregory the Illuminator)در شهر واقارشاپات (اجمیادزین کنونی) و در سال 303 میلادی ساخته شد و پس از گذشت بیش از 1700 سال این مکان کماکان مقر اصلی کلیسای ارمنی است

با رستوران های ارمنستان آشنا شوید

رستوران آرارات ارمنستان

رستوران آرارات تاریخی کهن و به سنت‌های دیرینه خود شهرت دارد. اینجا محبوب نویسندگان و هنرمندان بسیاری از جمله نرسیسیان، شیراز، ایساهاکیان و دیگران بوده است. این رستوران غذا‌های ارمنی را به همراه موسیقی زنده و محلی ارمنی سرو می‌کند

آدرس رستوران آرارات در ارمنستان : ایروان، میدان جمهوری، ساختمان دولتی شماره2

رستوران مارکو پولو ارمنستان

رستوران محبوب مارکو پولو با فضای باز بسیار عالی در خیابان ابوویان قرار دارد. انواع غذاهای اروپایی، ارمنی، پیتزا و اسنک‌ها در اینجا سرو می‌شود و غذایی خوب را با قیمت مناسب در اختیار می‌گذارد. اینجا به نوعی پاتوق گردشگران محسوب می‌شود.

آدرس رستوران مارکوپولو در ارمنستان : ایروان، خیابان ابوویان، شماره ۳/۱
تلفن : ۱۹۲۶ ۵۶ (۱۰ ۰۰۳۷۴) و 525550(۱۰ ۰۰۳۷۴)
متوسط بهای غذا : حدود ۵-۶ دلار

رستوران آی لئونی ارمنستان

رستوران آی لئونی کوچینا ایتالیانو با محیطی زیبا، دکور ونیزی و سرآشپز ایتالیایی، غذاهای ایتالیایی را با روش‌های سنتی آن عرضه می‌کند. دارای منوی صبحانه، نهار و شام و کافه است. انواع پاستا، اسپرسو، کاپوچینو و بستنی ایتالیایی از جمله منوی این رستوران هستند.
آدرس رستوران آی لئونی در ارمنستان : ایروان، خیابان تومانیان، شماره ۴۰

تلفن : ۸۳۳۱ ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴) , 0892 ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴)
پست الکترونیک : این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نشانى سایت وب : www.aileoni.am
ساعات کار : از ۱۰ صبح تا نیمه شب
رده : رستوران، کافه، ایتالیایی

رستوران پروانا (Parvana) ارمنستان

این رستورانی است که اگر به ایروان سفر می‌کنید بدون برو و برگرد یک شب از سفر خود را حتما باید به این مکان اختصاص دهید، نه بخاطر کباب‌های خوشمزه و ارزان‌قیمتش، بلکه بخاطر محیط کاملا خانوادگی
رستوران آراگاست
یک رستوران زیبا به شکل کشتی (آراگاست در ارمنی به معنای کشتی است) در سه طبقه هرکدام با موسیقی و منوی خاص خود. می‌توانید درون رستوران یا در کنار دریاچه از غذاهای گوناگون ارمنی، پیتزاها و پاستا‌ها لذت ببرید
آدرس رستوران پروانا (Parvana) در ارمنستان : ایروان، خیابان ایساهاکیان، شماره ۴۱
تلفن : ۵۵۰۰ ۵۴ (۱۰ ۰۰۳۷۴)
متوسط بهای غذا : ۱۱ تا ۲۰ دلار
رده : رستوران، ارمنی، مدیترانه‌ای

رستوران آرموتز ارمنستان

آرموتز یک رستوران عالی برای غذا‌های لذیذ سنتی است. ترکیبی از دستور غذاهای خانگی و فضایی دلنشین در سایه کوه آرارات. موسیقی زنده در طول روز. اگر مایل به تماشای طرز تهیه خوروواتز هستید، سرآشپز به شما نشان خواهد داد که این باربیکیو ارمنی چگونه تهیه می‌شود.
آدرس رستوران آرموتز در ارمنستان : ایروان، خیابان آنتارایین، شماره ۱۲۲

تلفن : ۵۲۲۰ ۵۲ (۱۰ ۰۰۳۷۴)
رده : رستوران، ارمنی

شاورما تومانیان در ارمنستان

فست فود عرضه کننده انواع ساندویچ گوشت و مرغ در نان لواش (شاورما)، جای نشستن ندارد اما می‌توانید کنار میزهای داخلی یا فضای باز بایستید و از ساندویچتان لذت ببرید.
آدرس : ایروان، خیابان تومانیان، شماره ۲۳۲
متوسط بهای غذا : حدود ۱-۲ دلار
رده : فست فود، ساندویچ

کبابی‌های خیابان بُرُشیان ارمنستان ایروان

سرتا سر خیابان بُرُشیان کبابی‌های خوب است. به هر کبابی می‌خواهید وارد شوید ولی بدون شک اگر سفارش "کباب" بدهید برای شما "کوبیده" می‌آورند. اگر کباب لقمه‌ای می‌خواهید باید سفارش "خُرُواتس" بدهید:
خُزی خُرُواتس: کباب خوک
داواری خُرُواتس: کباب گوساله
هاوی خُرُواتس: کباب مرغ

مراکز خرید ارمنستان

مراکز خرید ایروان

امکانات خرید متنوعی در ایروان فراهم است؛ از دستفروشان خیابانی که فریاد‌زنان، از دمپایی‌های چینی و آباژور‌های ایرانی گرفته تا جواهرات دست‌ساز و سرامیک‌های تزئینی می‌فروشند، تا فروشگاه‌های لوکس صنایع‌دستی و البسه. هر فروشنده‌ای یک قیمت نهایی دارد که از آن پایین‌تر نمی‌آید، پس آزادانه چانه بزنید و ببینید که چه قیمتی واقعی‌تر است. گمرک ارمنستان درباره صدور عتیقه‌جات و آنچه گنجینه ملی اطلاق می‌شود بسیار حساس است، پس اگر مایل به خرید فرش یا اثری هنری هستید، مطمئن شوید فروشنده اوراق لازم جهت صدور آن را فراهم می‌کند.

مرکز خرید ایروان مال

ساخت مرکز خرید ایروان مال، در سال 2010 در خیابان آرشاکونیاتس در زمینی به مساحت 59 هزار متر مربع آغاز شد و در 20 فوریه 2014 با حضور رئیس جمهور ارمنستان ایروان گشایش یافت. اولین هایپر مارکت ارمنستان در این پاساژ سه طبقه قرار دارد. مسافران ارمنستان می توانند انواع پوشاک، کیف و کفش، عطر و ادکن، لوازم آرایشی و ... را از این مرکز، خرید کنند.

بازار شوکا (میوه و شیرینی‌جات)

بازار شوکا جایی مناسب برای تهیه سبزیجات، میوه‌جات، شیرینی‌جات و آجیل است. شیرینی‌های ارمنی بسیار خوشمزه و بسیار شبیه انواع باقلوا هستند

آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان مشتوتز

بازار ورنیساج (بازار هنر و صنایع دستی)

بازار بزرگ و روباز ورنیساج آخر هفته‌ها (شنبه و یکشنبه) در نزدیکی میدان جمهوری (ریپابلیک) تشکیل می‌شود و یکی از جاذبه‌های گردشگری و محبوب جهانگردان است. انواع جواهرات، نقره‌جات، نقاشی‌ها، صنایع دستی، انواع اشیاء آنتیک، کتاب‌ها و چیزهای دیگر در اینجا به فروش می‌رسند.
ساعات کار: شنبه و یکشنبه (آخر هفته‌ها)، از صبح تا پنج بعدازظهر

آدرس: ارمنستان، ایروان، نزدیک ایستگاه متروی میدان جمهوری

مرکز خرید مورگان ارمنستان

Morgan برندی معروف در عرصه ی تولید پوشاک است که شعبه ی اصلی آن در سال 1947 در فرانسه تاسیس شد. در حال حاضر بیش از 650 شعبه در سراسر جهان دارد و فعالیت های خود را در زمینه ی تولید پوشاک برای بانوان بین سنین 18 تا 35 سال متمرکز کرده است.یک شعبه از این برند معروف در ایروان واقع شده است که یکی از مهمترین مراکز خرید ایروان ارمنستان و مراکز خرید ارمنستان به شمار میرود. این مرکز خرید در خیابان مشتوک قرار دارد.
نشانی : Armenia,Yerevan, Mashtoc St., Building 50

مرکز خرید اسکادا ایروان

اسکادا شرکتی فعال در زمینه پوشاک بانوان است که در سال 1978 در مونیخ تاسیس شده است. طراحی ها و بافت منحصر به فرد آن باعث شد این برند به جایگاه مهمی در پوشاک برسد و شعبه های فراوانی را در سراسر جهان تاسیس کند. در سال 1994 فعالیت خود را در زمینه لباس های ورزشی نیز ادامه گسترش داد و سپس به تولید کیف و کفش روی آورد. اکنون اسکادا در ایروان شعبه دارد و یکی از مهمترین مراکز خرید ارمنستان و مراکز خرید ایروان ارمنستان میباشد. این مجموعه در خیابان هانراپتوتیان واقع شده

مرکز خرید تاشیر ایروان

تاشیر یکی از مهمترین مراکز خرید ارمنستان و مراکز خرید در ایروان می باشد که در آن فروشگاه های مارک دار موجود است. در طبقه هم کف این پاساژ بازار طلا فروشان و در طبقات بعدی پوشاک و لباس که اکثرا قیمت های بالایی به صرف مارک بودن دارا هستند. این مجموعه یکی از بهترین مراکز خرید ایروان ارمنستان به شمار میرود.

جاذبه های گردشگری ارمنستان

ایروان

شهر ایروان یکی از سه شهر مهم قفقاز جنوبی، پایتخت ارمنستان و محبوب ارمنیان جهان است.
شهری با تاریخ بیش از ۲۸۰۰ سال در دامنه کوه آرارات و بر کرانه رود هرازدان. آنچه ابتدا قلعه اِربونی در تمدن اورارتو بود، در دهه ۱۹۳۰ چهره عوض کرد و از نو ساخته شد و امروز ایروانِ زیباست.با موقعیت استراتژیک مهم خود بارها نبردگاه عثمانی‌ها، پارس‌ها و امپراطوران روس بوده است. از این نبرد‌ها آنچه نصیب ایروان شد ویرانی‌های پیاپی بود که بلایایی طبیعی چون زلزله‌ای در قرن هفدهم، که شهر را یکپارچه به خاک نشاند، نیز بر آن افزود. با این حال بناهایی از اریوانِ کهن تا به حاضر دوام آورده‌اند که ایستایی مردمش را نیز به یاد می‌آورد.در دوران شوروی شهر بطور جدی بازسازی شد. بر پایه نقشه‌های الکساندر تمانیان معمار شهر بی نقص زمان شد. مرکز شهر، گرچه کمتر از روی نقشه‌ها پیش رفت، چون جواهری از سبک معماری نخستین شوروی است. در آن زمان شهر را بر مبنای رنگ سنگ‌های بکار رفته در بناهایش، شهر صورتی نامیدند.

دریاچه سوان

دریاچه سوان در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی ایروان و در استان گغارکونیک قرار دارد. این دریاچه که بزرگ‌ترین دریاچهٔ قفقاز و از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کوهستانی آب شیرین در جهان است در بلندای ۱۹۱۶ متری سطح دریا واقع شده است. نام سوان از ریشهٔ اورارتویی سیونا و به معنی «سرزمین دریاچه‌ها» گرفته شده‌است. حدود ۳۶ جویبار به این دریاچه می‌ریزند و تنها رودخانه‌ای که از سوان سرچشمه می‌گیرد رود هِرازدان است.
از گردشگاه‌های پیرامون این دریاچه، چشمهٔ آب معدنی دیلیجان و شهرستانی به همین نام است. ماهی قزل‌آلای مشهوری به نام ایشخان (شاهزاده) بومی این دریاچه است.دریاچه سوان در حال حاضر تنها دریاچه ای است که در داخل مرز ارمنستان امروزی قرار دارد. شبه جزیره سواناوانک ( که در گذشته جزیره بوده است ) با سواحل شمالی خود منطقه تاریخی دریاچه محسوب می شود.این دریاچه کوهستانی بیش از 5% از مساحت کل ارمنستان را دربرمی گیرد ، و صومعه شبه جزیره یکی از مکان های دیدنی بسیار معروف و همچنین نزدیک ترین محل برای بازدید به شمار می رود.

معبد گارنی

تاریخ بنای قلعه گارنی بر می گردد به هایک ناهابت که به نام گارنیک نوه نتیجه (هایک) نامگذاری شده است . رودخانه گارنی در 28 کیلومتری جنوب شرقی ایروان قرار گرفته است و در محدوده استان کوتایک می باشد . این منطقه با داشتن شرایط آب وهوایی طبیعی منحصر بفرد در ارمنستان ییلاقی و شکارگاه اختصاصی پادشاهان در قرون مختلف بوده است.

1- عبادت گاه یا بنای اصلی معبد که تاریخچه ساخت آن به قرن اول میلادی مربوط میگردد . این بنا به دستور پادشاه تیرداد اول درسال 66 میلادی بنا گردید و تقدیم شده به خدای مهر و به همین دلیل بعد از به رسمیت شناختن دین مسیحیت در ارمنستان دراوایل قرن چهارم میلادی این بنا دست نخورده باقی مانده و در کنار آن کلیسایی بنا گردید که بر اثر زلزله مهیبی به سال 1679 میلادی فرو ریخته است.
2- درمحدوده بنا شاهد یک حمام اختصاصی هستیم که مربوط به دختر خسرو پرویز خواهر تیرداد سوم می باشد ، که تشکیل شده از قسمتهای مختلف که حوضچه های اب گرم و سرد و حمام بخار می باشد . قسمت جالب توجه این حمام کاشی کاری های کف حمام می باشد که از 15 رنگ طبیعی ساخته شده و درآن ماهی های دریا به تصویر کشیده شده اند.در مرکز این نقش ها فیگور زن ومردی است که نمادخدای اقیانوس میباشد.
3- دیگری تخته سنگی است که شناسنامه معبد گارنی به شمار می رود و روی آن کتیبه ای به زبان یونانی به دست پادشاه وقت در راستای بنای این اثر تاریخی حک گردیده است.

کلیسای گغارت

کلیسای گغارت به معنی سرنیزه میباشد که در 35 کیلومتری جنوب شرقی ایروان ساحل شرقی رودخانه آزاد در دره تاریخی گغارت قرار گرفته است . این بنا در دو بعد زمانی مختلف ساخته شده و از دو قسمت اصلی تشکیل شده است . در اوایل قرن سیزدهم این منطقه جزو املاک اختصاصی خاندان زاکریان بوده است و قابل ذکر است که خاندان زاکریان یکی از ثروتمندترین خاندان در تاریخ ارمنستان بوده اند که به دستورشان کلیسای بیرونی در سال 1215 ساخته می شود بعدها خاندان پروشیان این ملک را ازخاندان زکریان خریداری نموده و دستور ساخت کلیسای درونی را به یک خواهر و معمار دادند . و در اواخر قرن سیزدهم کلیسای درونی ساخته شده که از 3 قسمت اصلی تشکیل شده است که یکی از این قسمتها آرامگاه سلسله پروشیان محسوب می شود . ساخت کلیسای درونی که ازتراش صخره به وجود امده 10 سال به طول انجامیده است (1350-1340).

گغارت یک نوع نیزه است که یک پایه چوبی دارد ، بر سر آن یک آهن تیز تخت قرار گرفته است این نیزه مربوط به زمانی است که حضرت مسیح را به صلیب کشیده بودند و با فرو کردن این نیزه در بدن ایشان می خواستند مطمئن باشند که حضرت مسیح جان سپرده است و به همین دلیل این نیزه برای مسیحیان مقدس شناخته شده است و تاتوس اراکیال این نیزه را در اواسط قرن سیزدهم به ایری وانک نام قدیم گغارت می اورد و از آن پس به این نام معروف می گردد.

کلیسای گغارت در محلی دورتر از گارنی قرار دارد، این کلیسا در بالای کوهی واقع شده است. ورودی کلیسا فرورفتگی کوچکیست که طبق باور برخی مردم منطقه اگر کسی سه سنگ از هفت سنگ کوچک داخل آن پرت کند و نیفتد به آرزوی خود می رسد در اینجا نیز مثل بعضی روستاهای ایران به یک درخت دخیل بسته اند. چشمه ای داخل کلیسا وجود دارد که هر که از آن بر سر و صورتش بزند جوان می ماند. در این منطقه نان گردویی و مربای گردو می فروشند.

دره گل ها

دره گل ها در 50کیلومتری شمال شرقی شهرایروان دردامنه کوهها واقع شده است. از ویژگی های بارزاین مکان، طبیعت سرسبزکوهستانی آن است که در فصل تابستان غرق در گها و گیاهان زیبا و درزمستان نیز باانبوهی ازبرف پوشیده می شود وازمراکزاصلی تفریحی درطول سال می باشد. دره گلها شامل مجموعه های ورزشی و انواع رستوران ها و هتلهاست. طول پیست اسکی دره گلها 7 کیلومتر است ودرسال 2004 تل سیژ آن بازسازی وبه تعداد ایستگاه های آن اضافه شده است. 4 کلیسای بزرگ و2 کلیسای کوچک، مجموعه کلیسا های دره گلها را تشکیل می دهد. کلیسای اصلی به اسم GRICOR مقدس است که درسال 1013 میلادی ساخته شده است. در محوطه کلیسا مقبره بنیانگذار آن GRICOR و سنگهای صلیبی قرن 12و13 می باشد ونیز آرامگاه 2 پادشاه ارمنی که در جنگ سلجوقیان جان سپرده اند در آنجا قرار دارد.

ساختمان اپرا

یکی ازشاهکار های معماری شهر ایروان وجزو یکی از 10 سالن اپرای برتر دنیا می باشد که به نام Aram kachatorian (اولین اپرا نویس ارمنی)نام گذاری شده است. این ساختمان از دو قسمت تشکیل شده که سالن غربی آن، سالن فیل هارمونیک (ارکستر سمفونی ) به نام Aram kachatorian و سالن شرقی آن، سالن اپرا وباله به نام Alexander spendiarian می باشد. این بنا با طراحی و نظارت مستقیم معمار معروف Alexander Tamanian در سال 1931 ساخته شده است ودر سال 1936 در نمایشگاه بین المللی پاریس مدال طلای معماری را دریافت کرده و اولین برنامه ای که در آن اجرا شده درسال 1932 بوده است و درسالهای اخیر یکی از مراکز جذب توریست محسوب می شود. هنرمندان معروف بسیاری جهت برگزاری کنسرت های موسیقی درساختمان اپرا به ارمنستان سفر می کنند و استقبال خوبی نیز از آنان می شود. مراکز تفریحی بسیاری دراطراف ساختمان اپرا دایر گردیده که تمام مسافران از این امکانات مخصوصا در فصل تابستان استفاده می کنند.

گاسگاد معروف به هزار پله

پس از استقلال ارمنستان، مهندس ALEXANDER TAMANIAN طرح جامعی رابرای شهر ایروان ارائه داد که یکی از مهمترین قسمتهای آن گاسگاد می باشد و در سال 1970 زیر نظر معمار TOROSIAN تکمیل گردید است. گاسگاد، پایین ترین نقطه شهر رااز نظر ارتفاع (مرکز شهر ) به بالاترین نقطه شهر (شمال شهر و پارک پیروزی) متصل می کند. دارای 750 پله است و ازاین رو به 1000 پله معروف میباشد. بنایی در شمالی ترین نقطه گاسگاد به مناسبت پنجاهمین سالگرد پیروزی روس ها علیه آلمان های نازی درجنگ جهانی دوم ساخته شده و در مرکز آن یک برجک قرار دارد و بر روی آن نشان جاودانگی حک شده است. ما درطبقات مختلف گاسگاد شاهد مجسمه های بسیاری هستیم که از آثارهنرمندان معاصر محسوب می شود. همچنین در مجموعهcafeschian مجسمه هایی شیشه ای ( ساخت زوجی از کشور چک ) وهمچنین مجسمه هایی از هنرمندان دیگر و آثار معروفی از خانجیان ونقاشان برجسته به چشم می خورد.
Cascadeکه به معنی آبشارهای کوچک می باشد و ایرانی ها در ارمنستان آن را به نام هزار پله به خاطر پله های زیادی که دارد می شناسند.در کنار این مجموعه مجسمه های برنزی و سنگی زیبایی وجود دارد و اطراف این مجموعه فواره های و آب نماهای زیبای وجود دارد که با باغچه های زیبایی که دراطراف این فواراه ها و مجسمه ها وجود دارد زیبایی خاصی به این مجموعه می دهد.
در کنار این پله ها برای کسانی که توانایی بالا رفتن از پله ها را ندارند پله برقی وجود دارد که تا ساعت 11 شب کار می کنند.

لازم به ذکر است که در هر طبقه به صورت مجزا مجسمه و باغچه وجود دارد و در بالای این مجموعه شما میتوانید نمای زیبایی از شهر ایروان و سالن اپرا را هم داشته باشید . به تازگی در ساختمان این مجموعه ، موزه جدیدی افتتاح شده است که شامل آبگینه های زیبایی است که از شیشه هایی که به صورت بسیار زیبایی فرم داده شده اند ساخته شده است و حتی در کنار آن شما می توانید از این آبگینه ها خریداری کنید.

هامالیر ( مجتمع فرهنگی ورزشی )

از منحصر به فرد ترین آثار معماری در ارمنستان به شمار میرود که به دستور گارن دمیرچیان دبیر وقت حزب کمونیست ساخته شده است و طراح این بنا عقابی را تجسم کرده که میخواهد اززمین برخیزد و در حال باز کردن بالهایش است . این مجموعه بزرگ محل اجرای نمایشگاههای بین المللی مسابقات ورزشی و کنسرت های مختلف میباشد و از مهمترین امکانات این مجموعه پیت پاتیناژ (رقص روی یخ ) است که در طول سال قابل استفاده عموم می باشد .

پارک دنیای آب ایروان

مجموعه روباز تفریحات آبی در دو هکتار، شامل استخر شنای موج دریا، جکوزی بار، سرسره‌های آبی،‌ بازی‌های آبی، استخر کودکان و ...
مسابقات و بازی‌های بسیاری در این پارک آبی برگزار می‌شود. اجرای موسیقی زنده، رستوران غذاهای دریایی، بار سرو نوشیدنی‌ها از دیگر امکانات مجموعه است.

بنای یاد بود قتل عام ارامنه

به پاس یاد بود شهدای سال 1915 بنا گردیده است این بنا در سال 1968 ساخته شده وساخت ان 2سال به طول انجا میده است این بنا از 2قسمت تشکیل شده یک بخش ان 2ستون به ارتفاع 44 متر به نشان از ارمنستان غربی وشرقی ابدیت و وحدت ارامنه می باشد وبخش دوم شامل 12 ستون خمیده شکل است که نشانگر 12 ایلات ارمنستان غربی است که قتل عام در ان صورت گرفته شده است وهمچنین در مرکز این بنا اتشدانی قرار گرفته که دران نماد جاودانگی حک شده است واتش همیشه به یاد شهدا روشن می باشد .در کنار این مجموعه سه بخش خیلی مهم وجود دارد که شامل :
1-موزه مستندات تاریخی واثار هنری مربوط به قتل عام سال 1915میلادی.
2-دیوار بزرگ مستندات سنگی در سمت چپ مجموعه که اسم ایالت ها وشهر هایی که دران قتل عام صورت گرفته شده است.
3-باغچه درختان کاج که هرکدام از درختان توسط شخصیت های مختلف سیاسی وفرهنگی در زمان بازدید از این مجموعه کاشته شده است.

بنای یادبود قربانیان کشتار دسته جمعی روی تپه‌ای در پارک تسیتسرناکابرد قرار گرفته است. همه ساله در ۲۴ آوریل هزاران نفر از ارمنیان در این محل جمع می‌شوند تا به این قربانیان ادای احترام کنند. در آوریل ۱۹۱۵ یک و نیم میلیون نفر از ارمنیان ساکن در ترکیه توسط پادشاهان عثمانی آواره، مجروح و کشته شدند.

آدرس:ارمنستان، ایروان، پارک تسیتسرناکابرد

موزه ماتناداران

ماتناداران یکی از قدیمی ترین و ثروتمند ترین خزانه های کتاب در دنیا است.آن توسط مارک گریکوریان در سال 1957 میلادی طراحی شده است. کمتر گردشگری پیدا می کنید، که بدون ملاقات از این مرکز ایروان را ترک کند.مجموعه ای از پله ها شما را به سمت مجسمه مسروپ ماشتوس ، مخترع الفبای ارمنی ( در سال 396 میلادی ) سوق می دهد. در کنار آن مجسمه شاگرد مسروپ ماشتوس ساخته شده است ، که دستش را با اشاره کرده به مدرس خود بالا نگه داشته است و درکنار او زانو زده است. حروف الفبای ارمنی بر روی دیوار پشتی حکاکی شده است.مجموعه این کتاب ها شامل 17000 نسخه خطی است ، که تقریبا شامل تمامی نسخه های فرهنگی و علم دوران باستانی و میانه است. این نسخه ها شامل : تاریخ ،جغرافیا ، دستور زبان ، فلسفه ، قانون ، علم پزشکی ، ریاضیات ، گیتی شناسی ،تحقیقات نظری در مورد تقویم ، علم کیمیا ، علم شیمی ، ترجمه ها ، ادبیات ، تاریخ شماری ، تاریخ هنر ، نقاشی با تذهیب (مینیاتور ) ، موسیقی و تئاتر هستند. همچنین نسخه های خطی به زبانهای عربی ، فارسی ، یونانی ، سوریه ای ، لاتین ، اتیوپی ،هندی ، ژاپنی و غیره وجود دارد.قبل از ورود به موزه ، مجسمه هایی از فیلسوفان ، دانشمندان و هنرمندان باستانی قرار دارند ، که به ترتیب توروس روسلین ، گریکور تاتواتسی ، آنانی شیراکاتسی ، موسس خرناتسی ، مخیتار گوش و فریک هستند.

به محض ورود از درهای بزرگ مس اندود شاهد موزاییک نبرد آوارایر می شوید، که هال ورودی را تزیین کرده است. این یک رویداد بسیار مهم برای ارامنه محسوب می شود ، که در 26 ماه می سال 451 میلادی آنها برای مقابله با دشمنان خود برپا خواستند. بر روی دیوار رو به رویی قاب سه لوح ای است ، که توسط هوهانس خاچاطریان با آبرنگ بر روی گچ نقاشی شده است . آن 3 دوره متفاوت ازتاریخ و فرهنگ ارامنه را نشان می دهد. در این مرکز میراث فرهنگی ، نسخه هایی می توان پیدا کرد که اصل آنهاگم شده است و فقط از طریق ترجمه های ارمنی قابل شناسایی هستند.تاریخ ماتناداران به زمان های اختراع الفبای ارمنی بر می گردد.

موزه قلعه اربونی ارمنستان

شهر ایروان با بنای قلعه اربونی توسط امپراطوری اورارتو‌ها که تقریبا 3000 سال قبل در نزدیکی دریاچه وان در ترکیه کنونی ساکن بودند ساخته شد. مکان این قلعه در قسمت جنوب شرقی ایروان و روی تپه ای قرار گرفته است. هم اکنون باستان شناسان از اجناس یافته از قلعه فلز کاری های بسیار زیبای اورارتویی را در معرض بازدید کنندگان گذاشته اند. نمای موزه نقشهای برجسته ای از جنس برنج از پیکر های اورارتوری را دارد. در سال 872 قبل از میلاد قلعه توسط آرگیشتی اول پسر منوا که پادشاه اوراتو بود ساخته شد و اولین بناهای محکم اورارتویی در ناحیه شرق رود ارس بوده است. نام اربونی ریشه نام ایروان می باشد که در طول زمانها تغییز پیدا کرده است.

یکی از موزه‌های هنری مهم در دنیاست که در سال ۱۹۲۱ تاسیس شده. مجموعه‌ای غنی با بیش از ۱۹۰۰۰ اثر از هنرمندان روس، ارمنی و اروپای غربی. برخی از آثار از موزه‌های هریتاژ (سنت پترزبورگ) و ترتیاکوف (مسکو) به این موزه انتقال داده شده. آثار هنرمندان ارمنی قرون هفده و هجده میلادی و مجموعه خانواده لازارِو، بنیانگزاران موسسه زبان‌های شرقی در مسکو، موزه را غنا بخشیده است. بخشی از موزه به هنرمندان ارمنی خارج از کشور اختصاص دارد. آثار بی‌نظیری از هنرمندان اروپای غربی همچون وان دایک و روبنس نیز در این موزه نگهداری می‌شود. هنرمندان ارمنی آثار زیبایی را بر مبنای فرهنگ و آداب و رسوم خود خلق کرده‌اند که برای شیفتگان هنر و علاقه‌مندان به فرهنگ ارمنستان بسیار جذاب است.

خانه و موزه سرگئی پاراجانف

سرگئی پاراجانف (۱۹۹۰-۱۹۲۴)، فیلمساز، نقاش و عکاس شهیر ارمنی است. خانه و موزه او در ایروان محل نگهداری از بیش از ۶۰۰ اثر او، گرافیک‌ها، عروسک‌ها، کلاژها، عکس‌ها، فیلم‌هاو فیلمنامه‌های اوست. طرح ایجاد خانه و موزه پاراجانف در سال ۱۹۸۸ توسط دولت ارمنستان آغاز شد، اما احداث آن بر اثر زلزله همان سال تا ۱۹۹۱ بطول انجامید. اما مرگ پاراجانف در ۱۹۹۰ اجازه زندگی در این خانه جدید را به او نداد.اکنون این خانه یکی از دیدنی های ارمنستان است.